Άγιον Όρος
Το Άγιον Όρος για πάνω από μία χιλιετία αποτελεί σημείο αναφοράς για την Ορθοδοξία και θεωρείται το σημαντικότερο προσκύνημα μετά τους Άγιους τόπους. Στις μονές και τα εξαρτήματά τους φυλάσσονται ιερά κειμήλια, ιερά κείμενα, τεμάχια από λείψανα αγίων, βυζαντινά αυτοκρατορικά χρυσόβουλα.
Λόγω της απομόνωσής του από τον υπόλοιπο κόσμο η φυσική ομορφιά του τοπίου έχει διατηρηθεί στο ακέραιο.
Καλείται o κλήρος και το περιβόλι της Παναγίας. Κατά την παράδοση η Θεοτόκος σε ένα ταξίδι της συνοδευόμενη από τον Ευαγγελιστή Ιωάννη έπεσε σε θαλασσοταραχή και αναγκάστηκε να αποπλεύσει στην ακτή κοντά στη σημερινή Ιερά Μονή Ιβήρων. Η ίδια έμεινε άφωνη από την ομορφιά του τοπίου και τότε ακούστηκε φωνή εξ ουρανού να λέει:
«Ας είναι ο τόπος τούτος κληρονομιά σου και περιβόλι σου και παράδεισος κι ακόμη ας είναι λιμάνι σωτήριο για όσους θέλουν να σωθούν»
Σήμερα λειτουργούν 20 μονές στις οποίες ανήκουν εκατοντάδες σκήτες, κελιά και ησυχαστήρια.
Οι είκοσι μονές – κατά σειρά ιεραρχίας είναι οι εξής:
Ιερά Μονή ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ
Ιερά Μονή ΒΑΤΟΠΕΔΙΟΥ
Ιερά Μονή ΙΒΗΡΩΝ
Ιερά Μονή ΧΙΛΑΝΔΑΡΙΟΥ
Ιερά Μονή ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ
Ιερά Μονή ΚΟΥΤΛΟΥΜΟΥΣΙΟΥ
Ιερά Μονή ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ
Ιερά Μονή ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΥ
Ιερά Μονή ΖΩΓΡΑΦΟΥ
Ιερά Μονή ΔΟΧΕΙΑΡΙΟΥ
Ιερά Μονή ΚΑΡΑΚΑΛΟΥ
Ιερά Μονή ΦΙΛΟΘΕΟΥ
Ιερά Μονή ΣΙΜΩΝΟΣ ΠΕΤΡΑΣ
Ιερά Μονή ΑΓΙΟΥ ΠΑΥΛΟΥ
Ιερά Μονή ΣΤΑΥΡΟΝΙΚΗΤΑ
Ιερά Μονή ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ
Ιερά Μονή ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ
Ιερά Μονή ΕΣΦΙΓΜΕΝΟΥ
Ιερά Μονή ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ
Ιερά Μονή ΚΩΝΣΤΑΜΟΝΙΤΟΥ
Η Ι. Μόνη Μέγιστης Λαύρας είναι το μεγαλύτερο μοναστήρι του Αγίου Όρους και βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της χερσονήσου. Η βιβλιοθήκη της Μονής είναι η μεγαλύτερη του Αγίου όρους. Το καθολικό της είναι αγιογραφημένο από τον Θεοφάνη τον Κρητικό, έναν από τους μεγαλύτερους εικονογράφους της Κρητικής Σχολής, που το φιλοτέχνησε κατά την ώριμή του περίοδο.
Το αιώνιο κυπαρίσσι στον αύλιο χώρο της Μονής θρυλείται ότι φυτεύτηκε από τον ίδιο τον Όσιο Αθανάσιο, τον θεμελιωτή του μοναχισμού στο Άγιο Όρος.
Ανάμεσα στις σκήτες που ανήκουν στην μόνη είναι και αυτή της Αγίας Άννας όπου φυλάσσεται το αριστερό πόδι της Αγίας Άννας, μητέρας της Παναγίας.
Η Μονή Βατοπεδίου είναι χτισμένη στη βορειοανατολική πλευρά τη χερσονήσου. Ιδρύθηκε στα τέλη του 10ου αιώνα και σύντομα ανέβηκε στην δεύτερη θέση της ιεραρχίας. Στο καθολικό της Μονής διασώζονται αξιόλογα ψηφιδωτά από την βυζαντινή εποχή, μοναδικά στο είδος τους. Στην αυλή του μοναστηριού βρίσκεται και το παρεκκλήσι της Αγίας Ζώνης που πήρε το όνομα του από την τίμια Ζώνη της Θεοτόκου που φυλασσόταν εκεί. Η Ζώνη βρισκόταν παλαιότερα στη Μονή των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη, έπειτα στην Αγία Σοφία και σήμερα φυλάσσεται στο καθολικό της Μονής.
Στη Ι. Μονή Ιβήρων, την τρίτη ιεραρχικά, συναντάμε το σημαντικό παρεκκλήσι της Παναγίας της Πορταίτισσας όπου φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου που σύμφωνα με το θρύλο ταξίδεψε πάνω στα κύματα από την Πόλη μέχρι το Μοναστήρι. Αξίζει να σημειωθεί πως στο ίδιο παρεκκλήσι, στις τοιχογραφίες του νάρθηκα, απεικονίζονται ανάμεσα στους αγίους και αρχαίοι Έλληνες σοφοί όπως ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης κ.α. και οι βασιλείς Αλέξανδρος και Δαρείος.
Η Ι. Μονή Σίμωνος Πέτρας βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της χερσονήσου του Άθω και εντυπωσιάζει με την τολμηρή αρχιτεκτονική της καθώς υψώνεται εφτά ορόφους ψηλή στην κορυφή ενός απότομου βράχου ατενίζοντας επιβλητικά τη θάλασσα.
