Μυτιλήνη
Κοντά στην Θέρμη της Λέσβου, στην πλαγιά ενός καταπράσινου λόφου, βρίσκεται η Ιερά Μονή των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ελένης, ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνήματα της Ορθοδοξίας. Η σύγχρονη μονή χτίστηκε πάνω στα ερείπια της παλαιότερης βυζαντινής που καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Οθωμανούς το 1463.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Άγιος Ραφαήλ εμφανίστηκε σε όραμα παίρνοντας τη μορφή καλόγερου και υπέδειξε σε πολλούς πιστούς τον χώρο όπου βρίσκονταν θαμμένα τα λείψανα των Αγίων. Στον χώρο αυτό βρήκαν μαρτυρικό θάνατο οι τρεις Άγιοι μαζί με άλλους χριστιανούς κατά την επιδρομή των Οθωμανών στις 9 Απριλίου 1463. Οι τότε κάτοικοι της Θέρμης τους έθαψαν στο σημείο και τιμούσαν τη μνήμη τους κάθε χρόνο την ημέρα του μαρτυρίου τους.
Μετά την ανεύρεση των ιερών λειψάνων, έγινε έρευνα στα αρχεία του Πατριαρχείου και επιβεβαιώθηκαν τα γεγονότα που ιστορούσε ο Άγιος στο όραμα. Έτσι θεμελιώθηκε στο σημείο η νέα μονή στη μνήμη των Μαρτύρων.
